بررسی منتقدانه نظریه تلقی

Abstract

نظریه تلقی بیان می کند که کتابهای فقهی قدما نظیر: الهدایة بالخیر، المقنع، النهایة، مقنعه و مانند آن اگر چه ظاهر آن این است که فتاوای مؤلفین این کتابها درآن منعکس است ولی در واقع متون روایات است که با حذف اسناد، به عنوان فتوا ذکر گردید. ایشان در بیان نظرات و فتاوی خود ملتزم بودند تا متن و عبارات روایات را آورده و حتی در تمام کلمات از احادیث وارده از ائمه اطهار تبعیت نمایند. ریشه های این نظریه در نوشتجات شهید دوم (ره) یافت می شود اما از معاصرین کسی که بیشتر از همه بر آن پا می فشرد مرحوم آیة الله بروجردی (ره) بوده است. این مقاله سعی نمود اولأ ثابت کند که التزام فوق در کتابهای فقهی قدما ثابت نیست و ثانیأ اگر هم این طور باشد، با حجت بودن یک روایت در نزد قدما، نمی توان لزوم حجت بودن آن در نزد دیگران را نتیجه گرفت. بنابراین نظریه فوق هم از جهت صغری و هم از جهت کبری مورد اشکالات جدی و غیرقابل دفاع است.