کاوشی فقهی در دیۀ ایراد جرح بر نرمۀ گوش با رویکردی انتقادی به قانون مجازات اسلامی

Abstract

از نظر بسیاری از فقهای امامیه ایراد جراحت بر نرمۀ گوش، چنانچه به سوراخ شدن یا شکاف و پارگی آن منجر شود، دیۀ مقدر دارد، که البته میان ایشان در مقدار آن اختلاف نظر وجود دارد. عده‌ای به یک‌ششم دیۀ کامل و برخی به یک‌هجدهم دیۀ کامل قائل هستند. در نوشتار حاضر، با روشی تحلیلی – توصیفی از طریق تتبع در ادلۀ موجود به این نتیجه رهنمون شدیم که مستند تقدیر دیه در جنایت مورد بحث، برخی روایات و نیز اجماع است که بررسی آنها نشان می‌دهد هیچ‌کدام قابلیت اثبات مقدر بودن دیۀ چنین جراحتی را ندارند، و از این‌رو باید همسو با برخی از معاصران به ارش نظر داد. قانونگذار مجازات اسلامی در سال 1392، طی مادۀ (601) به شکلی ناقص صرفاً پاره کردن نرمۀ گوش را مورد توجه قرار داده و طی اقدام تأمل‌برانگیزی برای آن یک‌نهم دیۀ کامل تعیین کرد، حکمی که هیچ پشتوانۀ فقهی ندارد.