اثر سیاست پولی در پیدایش حباب قیمتی سهام در بورس اوراق بهادار تهران

Abstract

حباب قیمتی به معنای افزایش شدید و پیوسته در قیمت دارایی‌ها است. این پدیده به گونه‌ای است که افزایش‌های اولیه قیمت ناشی از عواملی مثل پیش‌بینی افزایش‌های آتی قیمت‌ها موجب جذب خریداران جدید، سفته‌بازی و از این‌رو افزایش‌ بیشتر قیمت‌ها می‌شود. برای بررسی این موضوع، فرضیة اصلی این تحقیق آن است که آیا افزایش شدید قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران توسط عوامل بنیادی بازار تعیین می‌شود یا سفته‌بازی عوامل بازار نیز در تعیین قیمت نقش دارند؟ به‌منظور بررسی رابطه‌ی بین سیاست پولی و قیمت‌های سهام، مکانیزم انتقال براساس مدل خطی شده‌ی انتظارات عقلایی با فرض رفتار پیش‌نگر درقیمت سهام در چارچوب مکتب کینزی جدید درنظر گرفته شده است. بررسی‌های تجربی این موضوع بااستفاده ازروش متغیرهای ابزاری GMM و به-کارگیری داده‌های آماری در بازه‌ی زمانی فروردین 1379 تا اسفند 1388، نشان می‌دهند که نرخ بهره‌ی حقیقی اثر منفی و تولید اثر مثبت اما ضعیف بر بازدهی حقیقی سهام دارند. همچنین بازدهی‌های دوره‌های گذشته، بازخوردی مثبت بر قیمت‌های جاری سهام دارند که این امر دلالت بر وجود رفتارهای سفته‌بازی و انحراف قیمت‌ها از ارزش ذاتی خود دارد.