بررسی فقهی استحاله

Abstract

از جمله مطهراتی که اجماع بر طهارت پس از حصول آن شکل گرفته، استحاله می‌باشد که فقهاء علت آن را تبدّل موضوع حکم شرعی دانسته‌اند. در مقاله‌ی حاضر به تعریف و میزان استحاله پرداختیم و تشریح کردیم که استحاله در باب نجاسات و متنجسات، در زبان شریعت به عنوان مطهر نیامده و مسأله‌ای عرفی و مورد تأیید شارع می‌باشد. در تعریف بیان شد: «استحاله یعنی تغییر حقیقت عرفی یک چیز نجس یا متنجس به عنوان و چیز دیگری که طهارت واقعی یا ظاهری دارد». اگر عرف حقیقت یک چیز را تغییر کرده بداند، استحاله تحقق پیدا کرده است. سپس مفاهیم شبیه به استحاله همچون «انقلاب» و «استهلاک» را بررسی کردیم تا تفاوت آن با استحاله روشن شود. همچنین موارد شک در تحقق این مطهر را بررسی نمودیم که اجرای استصحاب نجاست، به خاطر شرط بقاء موضع، شک در مقتضی و کلی بودن حکم محل تأمل است و باید به قاعده‌ی طهارت تمسک نمود که در نمونه‌های ذکرشده از فتاوا، این مسائل مورد لحاظ قرار گرفته است.