تحلیلی اسنادی مقالات علمی - پژوهشی مسکن روستایی ایران در دهه اخیر

Abstract

مطالعه دقیق ابعاد زندگی انسان روستایی و شناخت دقیق آن برای طراحی و ساخت مسکن متناسب با آن نیازمند نگاه ویژه به پژوهش‌های مسکن روستایی از جنبه‌های کالبدی، فنی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و زیست‌محیطی دارد. زیرا انجام پژوهش‌های متعدد در جنبه‌های مختلف مسکن روستایی می‌تواند سهم بسزایی در روشنگری و کاهش شکاف‌های تحقیقاتی مسکن روستایی داشته باشد. بررسی‌های به عمل آمده در این پژوهش نشان می‌دهد که پیشینه این موضوع در محافل علمی- دانشگاهی ایران به آغاز دهه1380 بازمی‌گردد و در چند سال گذشته رشد قابل ملاحظه‌ای یافته است. این پژوهش با روش اسنادی، سوابق مطالعاتی مسکن روستایی در حوزه نشریات علمی- پژوهشی کشور را تجزیه‌وتحلیل می‌کند. یافته‌های این پژوهش بیانگر این است که بیشترین پژوهش‌ها به ترتیب در استان‌های خراسان شمالی، فارس، زنجان و سیستان و بلوچستان انجام شده است. مجموعه مطالعات انجام شده قابل تقسیم به نه محور: طراحی و الگو مسکن روستایی، مسکن پایدار، تحولات ساختاری-کارکردی مسکن، معماری بومی مسکن ایران،برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری، تسهیلات و اعتبارات، مقاوم‌سازی مسکن، تحلیل شاخص‌های مسکن و تحلیل جغرافیایی عناصر مسکن است. یافته‌های پژوهش بیانگر 3 رویکرد اصلی در مطالعات مسکن روستایی ایران است. 58/83 درصد از کل مطالعات انجام شده دارای روش‌شناسی کمی، (43/13درصد) دارای روش‌شناسی کیفی و 2 مورد (98/2 درصد) دارای روش‌شناسی ترکیبی است. همچنین نتایج این پژوهش نشان می‌دهد از مجموع تحقیقات مسکن روستایی در کشور تحقیق، 22/34 درصد گذشته‌نگر،؛ 94/11 درصد آینده‌نگر و 73/53 درصد نیز وضع موجود مسکن را مورد توجه قرار داده‌اند.