چارچوبی تلفیقی برای تحلیل تشکیل احزاب سیاسی به روش اقتصاد هزینه‎ی مبادله

Abstract

اقتصاد هزینه‎ی مبادله‎ی ویلیامسون یک نظریه‌ی بنگاه در اقتصاد نهادی جدید است که تاکنون بسیار برای تحلیل مبادلات اقتصادی به کار رفته و طبق آن تصمیمات ساخت - خرید یا به عبارتی ادغام‌های عمودی در بنگاه‌ها تحلیل شده است. نوآوری این مقاله، کاربرد این نظریه برای یک موضوع سیاسی یعنی تشکیل احزاب است. در این راه، مبانی نظریه‎ی انتخاب عمومی (یا نظریه‎ی اقتصادی سیاست) در نقش راهنما عمل می‌کند. کاربرد اقتصاد هزینه‎ی مبادله برای تشکیل احزاب نیاز دارد نخست، مبادلات بین سیاست‎مداران با یکدیگر به عنوان واحد نهایی تحلیل انتخابشود، ماهیت ساختارهای تدبیر (انفرادی و حزبی) سیاست‎مداران برای انجام این مبادلات معرفی شود. ویژگی‌های این مبادلات یعنی درجه‎ی اختصاصی شدن دارایی‌ها، نااطمینانی‌های محیطی و رفتاری و تکرار مبادلات که بر هزینه‎ی هر یک از ساختارهای تدبیر تأثیر دارد، احصا شده و تأثیر محیط نهادی بر هزینه ساختارهای تدبیر تبیین شود. کاربرد این چارچوب برای تشکیل احزاب منتخب در کشورهای آمریکا، ترکیه و ایران نشان می‌دهد که سیاست‎مداران آمریکا و ترکیه به دلیل هزینه‌ی کم‎تر ساختار حزبی (یا هزینه بیش‎تر رفتار انفرادی) از احزاب استفاده کرده‌اند، ولی در ایران به دلیل هزینه‎ی بیش‎تر ساختار حزبی (یا هزینه‎ی کم‎تر رفتار انفرادی) از احزاب استفاده بسیار محدودی شده است. طبقه‌بندی JEL: D23, P16, D71, L31, L25