اقتصاد ارتدکس مطالعه‌‌ای در معنا، مفهوم و ویژگی‌های آن

Abstract

اقتصاد، علمی ‌است که در آن سنت‎های فکری متعددی ظهور، تعالی و افول کرده‌اند. سنت‎هایی که هر یک داعیه‎ی نظریه‎ی اقتصادی را در سر پرورانده‌اند. در میان سنت‎های فکری مختلف، در پی انقلاب مارژینالیستی، سنتی ظهور یافت که توسط وبلن اقتصاد نئوکلاسیک نام گرفت و بعدها از آن با عنوان اقتصاد ارتدکس یاد شد. در کنار واژه‎ی ارتدکس، واژه دیگری نیز استفاده می‌شود که تا حدودی ابهام آور بوده و یکی از اهداف اصلی این مقاله برطرف کردن همین ابهام است. واژه‎ی مورد نظر، "جریان اصلی " می‌‌باشد. در این مقاله سعی شده است ضمن مطالعه در معنا و مفهوم ارتدکس اقتصادی نشان داده شود که آیا تفاوتی بین ارتدکس و جریان اصلی وجود دارد یا خیر. در حقیقت، بحث و سهم اصلی ما در این مقاله طرح اشکالی در برابر دیدگاه‌ اقتصاددانانی هم‎چون لاوسون است که سعی دارند نشان دهند اقتصاد ارتدکس دیگر رویکرد بی‌رمقی است و ارجاع به آن چندان منطقی به‎نظر نمی‎رسد. در مقابل این ایده ما نشان می‎دهیم که، به رغم وجود و پیدایش نحله‌های فکری مختلف در اقتصاد جریان اصلی، هم‎چنان باید پذیرفت که جریان اصلی خیلی متفاوت از اقتصاد ارتدکس و یا نئوکلاسیک نیست. این موضوع ما را به این نتیجه مهم رهنمون می‌شود که علاوه ‎بر ویژگی مورد نظر لاوسون، که همان تأکید بر ریاضیات در اقتصاد جریان اصلی می‌باشد، ویژگی‎های دیگری نیز وجود دارد که این جریان هم‎چنان پایبندی خود را به آن‎ها حفظ کرده است. برای مثال، ویژگی‎های هم‎چون فردگرایی روش‌شناختی، یا اعتقاد عملی به تعادل‌جویی و رفتار مبتنی بر بهینه‌سازی از جمله ویژگی‎های هستند که اقتصاد جریان اصلی پایبندی خود را به آن حفظ کرده است. یافته‌های این مقاله از یک جهت دیگر نیز مهم و حائز اهمیت است، چرا که به ما کمک می‌کند تا بتوانیم خط مرزی نسبتاً مناسب‌تری بین ارتدکس و هترودکس ترسیم کنیم، گرچه ترسیم خط دقیق بین آن‎ها عملاً غیرممکن است. طبقه‎بندی JEL : B00، B13، B41، B50