بررسی وضعیت حاصلخیزی خاک اراضی تحت کشت سیب‌زمینی و راهکارهای بهبود آن در استان آذربایجان‌شرقی

Abstract

سیب ­زمینی یکی از محصولات زراعی مهم کشور است و در سبد غذایی جامعه ایرانی، جایگاه ویژه‌ای دارد. دست‌یابی به عملکرد پایدار و حفظ آن در محصولات پرنیازی مانند سیب­زمینی، تحت تأثیر عوامل متعددی است که از مهم‌ترین آن‌ها می­ توان به تغذیه گیاهی و وضعیت حاصلخیزی خاک‌های منطقه اشاره کرد. پژوهش حاضر در اراضی تحت کشت سیب­زمینی در استان آذربایجان شرقی برای ارزیابی وضعیت حاصلخیزی خاک در 30 مزرعه انجام گرفته است. در این 30 مزرعه عوامل مؤثر بر تولید در قالب پرسش‌نامه احصاء و با تهیه نمونه خاک از مزارع منتخب، نسبت به اندازه­ گیری ویژگی­ های فیزیکی و شیمیایی خاک اقدام لازم صورت گرفت. نتایج نشان داد که اراضی تحت کشت سیب ­زمینی از کمبود مواد آلی و pH بالا رنج ­می ­برند و کمبود آهن با 70 درصد، فسفر و روی با حدود 50 درصد و منگنز با حدود 33 درصد، مهم‌ترین اولویت‌های کمبود عناصر غذایی در این اراضی می‌باشند. این در حالی است که بیشترین تأثیر بر کاهش عملکرد در مزارع منتخب، مربوط به عنصر روی و پس از آن منگنز، فسفر، آهن و پتاسیم بود. هم‌چنین نتایج نشان داد که مصرف کود در اراضی به ­شدت نامتعادل است و با وجود کمبود شدید آهن، منگنز و روی اثری از این عناصر در برنامه تغذیه گیاهی وجود ندارد. برای افزایش عملکرد در مزارع استان آذربایجان ­شرقی، ضرورت دارد تا به مصرف عناصر کم­مصرف مخصوصاً روی، منگنز و آهن توجه کافی صورت گرفته و مصرف کودهای حیوانی از منابع مختلف در اولویت قرار گیرد.