اثربخشی هنردرمانی بر مهارت‌های اجتماعی_ارتباطی، تنظیم هیجان و انعطاف پذیری رفتاری در کودکان مبتلا به اختلال‌های طیف اتیسم

Abstract

پژوهش حاضربا هدف تعیین اثربخشی هنردرمانی بر مهارت‌های اجتماعی_ ارتباطی، تنظیم هیجان و انعطاف‌پذیری رفتاری در کودکان مبتلا به اختلال‌های طیف اتیسم انجام شد. روش پژوهش نیمه‌آزمایشی و طرح آن پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری دو ماهه با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل کودکان 6 تا 12 ساله مبتلا به اختلال‌های طیف اتیسم شهر زنجان بود. نمونه شامل 26 کودک بود که به روش در درسترس انتخاب شدند و سپس به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند (هر گروه 13 نفر). ابزار پژوهش پرسشنامه‌ نیمرخ مهارت‌های اجتماعی اتیسم اسکات بلینی، سیاهه تنظیم هیجان شیلدز و سیچتی و خرده مقیاس رفتار محدود و تکراری مقیاس رتبه‌بندی گیلیام- ویرایش دوم بود. گروه آزمایش در طی 44 جلسه به مدت چهار ماه تحت هنردرمانی که از برنامه مداخله هنر درمانی برای کودکان و نوجوانان درخودمانده جنیفر بت سیلورز (2008) الگوبرداری شده‌بود، قرارگرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها علاوه بر آمار توصیفی از آمار استنباطی تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر استفاده شد. تحلیل داده‌ها نشان داد که هنردرمانی بر مهارت‌های اجتماعی_ ارتباطی و مؤلفه‌های آن و مؤلفه‌‌های تنظیم هیجان و بی‌ثباتی/منفی‌گرایی و همچنین انعطاف‌پذیری رفتاری تأثیر مطلوب داشته است، بدین معنی که برنامه مداخله‌ای باعث بهبود مهارت‌های اجتماعی_ ارتباطی، تنظیم هیجان و انعطاف‌پذیری شد. در نتیجه بنا بر یافته‌های حاصل از این پژوهش، می‌توان از هنردرمانی به عنوان یک روش مکمل درمانی جهت بهبود مهارت‌های اجتماعی_ ارتباطی، تنظیم هیجان و انعطاف‌پذیری رفتاری در کودکان مبتلا به اختلال‌های طیف اتیسم بهره برد.