مفهوم "روح برادری" مندرج در مادۀ 1 اعلامیۀ جهانی حقوق بشر: چالش‌های مفهومی آن در جوامع لیبرال

Abstract

در مادۀ 1 اعلامیۀ جهانی حقوق بشر مفهوم "برادری" به‌عنوان یک "تکلیف بشری" با این مضمون که " کلیۀ افراد انسانی (...) باید با یکدیگر با روح برادری رفتار کنند"، پیش‌بینی شده است. اعلامیۀ مذکور برخی مفاهیم مذهبی چون "برادری" را در خود جای داده است، حال آنکه مفاهیم مندرج در اعلامیۀ مذکور اغلب با ابتنا به فلسفۀ فردگرایانۀ غرب و برای ساختار اجتماعی و اقتصادی جوامع لیبرال طراحی شده است. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که چگونه مفهوم برادری که اساس روابط انسان‌ها را فراتر از فردیت قرار می‌دهد و به‌نوعی "دگردوستی"، "فداکاری"، "حس یگانگی انسانی" و... را ارزش‌های اخلاقی شالودۀ اجتماع می‌داند، می‌تواند در جوامع لیبرال با ویژگی‌های فردگرایانه محقق شود. در تحقیق حاضر جایگاه مفهوم "برادری" در جوامع لیبرال در سه سطح فلسفی، هستی‌شناختی و ارزش‌شناسی بررسی می‌شود. مقالۀ حاضر بر این فرض استوار است که "تکلیف" مندرج در شق آخر مادۀ 1 اعلامیۀ جهانی حقوق بشر مبنی بر "رفتار با روح برادری" با سایر افراد جامعه با ویژگی‌های جوامع لیبرال سازگار نیست.