اثر سن نشا و تراکم گیاه بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج (Oryza sativa L.) در استان هرات- افغانستان

Abstract

<strong>به منظور مطالعه اثر سن نشا و تراکم گیاه بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج (رقم صدری) آزمایشی مزرعه­ای در مرکز تحقیقات کشاورزی اردوخان استان هرات افغانستان (طول جغرافیایی "49 '11 </strong><strong>°</strong><strong>62 و عرض جغرافیایی "35 '20 </strong><strong>°</strong><strong>34) در سال زراعی 97-1396 انجام شد. آزمایش به صورت کرت­های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. سن نشا در سه سطح شامل (20، 30 و 40 روز) به عنوان عامل اصلی وتراکم کاشت درچهار سطح شامل (13، 17، 22 و 33 گیاه در متر مربع) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر سن نشا بر تعداد پنجه درگیاه، تعداد دانه درخوشه و عملکرد دانه و اثر تراکم گیاه بر تمام صفات جز وزن هزار دانه معنی­دار بود. اثر متقابل دو عامل بر هیچ یک از صفات تاثیر معنی­دار نداشت. مقایسه میانگین صفات نشان داد، بیش­ترین تعداد دانه در خوشه و عملکرد دانه در هکتار در سن نشای 30 روز به دست آمد. همچنین بیش­ترین تعداد پنجه درگیاه، تعداد پنجه بارور، تعداد دانه در خوشه و درصد دانه پوک در تراکم 13 گیاه در متر مربع و بالاترین عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و عملکرد دانه در هکتار در تراکم 33 گیاه در مترمربع حاصل شد. بر اساس ضریب همبستگی ساده صفات، عملکرد دانه دارای همبستگی مثبت و معنی­دار با عملکرد بیولوژیک، تعداد پنجه بارور در گیاه و تعداد دانه در خوشه بود.</strong>