عدالت اجتماعی در نظام اقتصادی اسلام و لیبرالیسم

Abstract

اقتصاد لیبرالیسم که بر پایه فلسفه سودگرایی (یوتیلیتاریانیسم) بنیانگذاری شده، هدف اصلی خود را رشد اقتصادی و رفاه عمومی دانسته است و از این رهگذر به منزله ابزاری در خدمت سرمایه‌داری قرار گرفته و دستاورد آن، اختلاف شدید طبقاتی و ادامه ثروت‌اندوزی گروهی خاص و سرانجام گسترش ظلم و بی‌عدالتی است. در این مقاله، برآنیم که به این بحث بپردازیم که در مکتب لیبرالیسم هر چند گهگاه سخن از عدالت در توزیع رفته است ولی اساساً اصول و مبانی این مکتب عدالت را نفی می‌کند و هدف اصلی آن رشد و توسعه‌ای است که با عدالت تنافی و تناقض دارد و این پارادوکس به موجب تنافی اصول این مکتب با عدالت است. لیکن در مقابل، نظام اقتصادی اسلام، از این ویژگی‌ مهم برخوردار است که احکام و مقررات آن و از جمله قوانین اقتصادی بر پایه عدالت استوار است که در اصول و مبانی این دین ریشه دارد. علاوه بر این، مجموعه قوانین کامل در این نظام اقتصادی، اصول حاکم بر مالکیت، تولید، توزیع، رشد و توسعه اقتصادی در این آئین با هدف اصلی «عدالت» همسو و هماهنگ می‌باشد.