لوگوس*

Abstract

قدمت واژه لوگوس به قدمت‏خود زبان یونانى است. این واژه در طى زمان، معانى بسیار متفاوتى پیدا کرده، که به سختى مى‏توان وجه مشترکى میان آنها یافت. شاید ترجمه این واژه به «عقل‏»، کمترین مشکل را ایجاد کند، اما البته خود «عقل‏» نیز وضوح چندانى ندارد. اگر به تفکیک سه معناى اصلى لوگوس بپردازیم، حتى اگر این تفکیک مستلزم ساده‏سازى قابل توجهى باشد، شاید بتوانیم به تحدید حوزه وسیع معناشناختى واژه لوگوس کمک کنیم. این سه معنا عبارتند از: 1. معناى عینى، پایه یا مبناى عقلى یک چیز. این معنا غالبا داراى ماهیتى منطقى یا عددى است و نیز کارکرد یک اصل تبیین را دارد. 2.معناى ذهنى، که همان قوه یا استعداد استدلال یا اندیشه است. 3. چیزى که من آن را معناى بیانگر مى‏نامم، یعنى بیان عقل یا اندیشه در گفتار یا نوشتار «گفتار» ممکن است‏به صورت ایجاد لفظ، و یا صرفا یک فرآیند مغزى باشد.