نقد کتاب رابطۀ نفس و بدن از نظر ملاصدرا

Abstract

بنا به ادعای نویسندۀ کتاب رابطۀ نفس و بدن از نظر ملاصدرا - که از اندک نوشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جدید دربارۀ رابطۀ‌‌‌ نفس و بدن است - تبیین فلسفی ملاصدرا از رابطۀ نفس و بدن، بدیع‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین نظریه در میان نظریه‌‌‌های فیلسوفان مسلمان و غربی است. اما در مراجعه به کتاب شاهد هیچ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گونه بدیع‌‌‌ بودن و تازگی در این نظریه نیستیم؛ و در تحلیل و تبیین نظریه ملاصدرا تناقضات و ابهاماتی به چشم می‌‌‌خورد که در خور تأمل‌اند. این تناقضات و ابهامات از درک نادرست مؤلف از آراء ملاصدرا - در بخش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مختلف علم‌‌‌النفس - سرچشمه گرفته است؛ برخی از این ابها‌م‌ها و اشتباه‌ها از تصور اشتباه مؤلف کتاب از «بدن» و «نفس» در نظر ملاصدرا ناشی شده است؛ و برخی دیگر ناشی از تحلیل و گاه ترجمۀ نادرست عبارات ملاصدراست. مشکلاتی از این دست، سبب شده تا کتاب مذکور نتواند چندان از پس تحلیل تبیین فلسفی ملاصدرا از رابطۀ نفس و بدن برآید.