مبانی پدیدارشناسی اخلاق

Abstract

پدیدارشناسی اخلاق تنها رشته‌ای است که می‌تواند جنبه‌های تجربی یا کیفی قلمرو ارزش‌ها را بررسی کند و همانند روان‌شناسی اخلاق صرفاً به جنبه‌های کارکردی آن محدود نیست. پدیدارشناسی یا تجربۀ پدیداری به چند معنا به‌کار می‌رود و آنچه در این‌جا مورد نظر است، پدیدارشناسی به معنای از سرگذراندن حالتی ذهنی به صورت اول‌شخص است، اما در مورد این‌که کدام حالات ذهنی می‌توانند تجربۀ پدیداری داشته باشند، اختلاف‌نظر وجود دارد؛ برخی برای آن خصیصۀ پدیداری را لازم می‌دانند و برخی نمی‌دانند؛ کسانی هم که لازم می‌دانند، یا خصیصۀ پدیداری را مختص به ادراکات حسی می‌دانند یا در مورد حالات ذهنی غیرحسی هم قائل به خصیصۀ پدیداری‌اند. در این مقاله به چگونگی امکان پدیدارشناسی اخلاق بر اساس این سه دیدگاه و مسئلۀ اشتراک و تمایز میان تجربه‌های اخلاقی می‌پردازیم و در پایان، به دو اشکال که دربارۀ امکان پدیدارشناختی اخلاق مطرح شده می‌پردازیم.