تأثیر المیزان بر پژوهش های شیعی

Abstract

تأثیر المیزان بر پژوهشهاى دینى به ویژه پژوهشهاى شیعى - قرآنى مورد بررسى قرار گرفته است. در کنار سایر ویژگى‌هاى بایسته تفسیر المیزان یکى از موفقیت‌هاى آن ورود به محافل فکرى، علمى و تأثیر گسترده آن بر پژوهشهاى دینى و حوزوى پس از خود است. از جمله مهم‌ترین این تأثیرها مى‌توان به موارد زیر اشاره کرد: پایه‌گذارى شیوه تفسیر قرآن به قرآن، پى نهادن روش تفسیر موضوعى، درآمیختن عقل و نقل در فهم معرفت دینى، جداسازى بحث‌هاى اصلى تفسیر از مباحث جنبى، پیرایش روایات تفسیرى، پرهیز از دخالت دادن گرایش‌هاى شخصى مفسّر بر تفسیر، روشنى و استحکام بیان، تأکید بر بُعد اجتماعى و سیاسى قرآن، ارائه دیدگاه‌هاى نوتفسیرى و نمایاندن توانایى قرآن بر حل معضلات فکرى جوامع انسانى و دورى از تفصیل و زیاده‌گویى در مبهمات قرآنى. در نظر علامه، فلسفه و کلام، معارف بیرونى‌اند که در کار زایندگى و آرایندگى عقل و ذهن مفسّر، نقش مؤثر دارند. نیز قرآن در فهم خود مستقل است. در ادامه، ارائه نمونه‌هاى عینى از تأثیر المیزان بر پژوهشهاى تفسیرى، اجتماعى، تاریخى، علوم قرآنى و روایى شیعى گروهى از متفکران معاصر آمده است.