قرآن و کثرت‏ گرایی دینی (پلورالیسم)؛ مبانی، زمینه‏ ها و انگیزه ‏ها

Abstract

ارزیابى مبانى پلورالیسم دینى از منظر درون دینى و قرآنى و انگیزه‌ها و زمینه‌هاى اجتماعى و سیاسى آن است. نگارنده، پس از تعریف پلورالیسم به تعدّد و تکثر ادیان حق به تاریخچه آن پرداخته و خاستگاه پلورالیسم را غرب و دنیاى مسیحیت دانسته که به تدریج به شبه قاره هند و دنیاى عرب و سپس به ایران وارد شده است. در ادامه زمینه‌هاى معرفتى و اجتماعى پلورالیسم دینى را فرو کاستن اعتبار دین مسیحى، عملکرد و رفتار سوء ارباب کلیسا، نارسایى‌هاى معرفتى مسیحیّت، گسترش فرقه‌هاى مذهبى به ویژه پروتستانیسم و نیز بازتاب لیبرالیسم در پلورالیسم، ارتباط پیروان ادیان، رواج اندیشه‌هاى الحادى، افول معنویت در غرب و آشنایى پاره‌اى از عالمان غرب مسیحى با حقانیّت آموزه‌هاى اسلامى برشمرده و انگیزه‌هاى طرح نظریه پلورالیسم را مورد بررسى قرار داده است. در پایان، به بازکاوى مبانى پلورالیسم دینى از جمله: گوهر یگانه ادیان، تکافؤ دلایل حقانیت ادیان، دورى حقیقت از دسترس عقل، زمان‌مندى آموزه‌هاى ادیان، نسبیّت فرهنگى، فراگیرى لطف و هدایت الهى و تکثر فهم دینى پرداخته است.