بسط متن و روش‌های ارائه مطلب در گفتمان قرآنی (بررسی ادعاهای ریچارد بل در خصوص «منقطع بودن» قرآن)

Abstract

در این جستار هدف آن است که در پرتو شگردهای بسط متن در سوره‌های اسراء، کهف، مریم و طه، ادعاهای ریچارد بل را به شیوه‌ای نظام‌مند بررسی کنیم. رهیافت حاضر، ویژگی‌های سنخی بسط متنی و مضمونی این چهار سوره را از نزدیک بررسی و روش نمایش/ بیان این سوره‌ها را دوچندان پر رنگ می‌کند. در یک کلام، بر آنیم تا دریابیم آیا این گونه تحلیل متنی را می‌توان در کل متن قرآن به کار گرفت یا خیر؟ به منظور استحسان مؤلفة متن ـ زبان‌شناختی رابطة مفهومی و معنایی موجد گفتمان قرآنی، جستار کنونی تلاش می‌کند به واسطة پیکره‌ای از چهار سورة متوالی، روش‌های ارائه مطلب در قرآن را تبیین کند. ادعای ما این است که این چهار سوره گروهی پیوسته بر می‌سازند که در بینامتنیّت و تلمیحات مفهومی و نیز برخی ویژگی‌های زبانی و آوایی با هم مرز مشترک دارند. در واقع در خلال این چهار سوره، ویژگیِ متنیِ تنوعِ سبکیِ برخی آیات را بررسی می‌کنیم. تنوع سبکی در مقام روش ارائه در راستای بسط متن و ارتباط معنایی تحلیل خواهد شد. به همین ترتیب، آیات مکی و مدنی مرتبط با هم در یک سوره بحث می‌شوند تا مشخص شود که آیا بسط متنی و انسجام معنایی حفظ شده یا خیر؟