بررسی انسجام دستوری غیرساختاری در متن خطبه 175 نهج البلاغه و ترجمه‌های آن (مطالعه موردی: ترجمه جعفری، شهیدی و فقیهی)

Abstract

انسجام (Cohesion) یکی از شاخه‌های علم زبان شناسی است که متون مختلف را از لحاظ ساختار و معنا بررسی می‌کند. انسجام در ابزار‌های نظام زبانی همچون ارجاع، حذف، جانشینی و ربط، که درون خود زبان قرار دارد، نهفته است. این مقاله با اتخّاذ رویکرد تحلیلی توصیفی به ارزیابی حضور مؤلفه‌های انسجام دستوری غیرساختاری در متن خطبه 175 و ترجمه‌های جعفری، شهیدی و فقیهی می‌پردازد. از این جستار، میزان پایبندی مترجمان به بازتاب این مؤلفه‌های انسجام بخش بررسی و در نهایت این نتیجه حاصل شد که در میان مؤلفه‌های یاد‌ شده، ترجمه فقیهی در سایه حرکت نزدیک با متن اصلی و با گزینش برابر نهادهایی مناسب، توانسته‌ تا حد بسیار زیادی انسجام موجود در متن اصلی را در ترجمه بازتاب دهد. در عین حال مشاهده شد که مترجمان در برخی موارد متأثر از عواملی چون شیوه خاص مترجم و پتانسیل زبانی- دستوری زبان مقصد در یافتن برابر نهادها دچار لغزش شده‌اند.