مفهوم منتقم رهیافتی به شعر مهدی جناح الکاظمی (با رویکرد به شیوه‌های بیانی)

Abstract

مسئله منتقم و ظهور قائم آل محمد صلی‌الله علیه وآله؛ جزء بنیادی‌ترین و پویاترین مسائل دینی، اعتقادی و سیاسی روز است. به‌طوریکه؛ می‌توان گفت، گفتمان اثربخش مهدویت و رویکرد نوین آن در عصر حاضر تنها راه برون رفت انسان از انزوا و غربت از خود می‌باشد. نقش افتخارآفرین حضرت مهدی (عج) به عنوان منتقم اهل بیت (ع) در ادبیات متعهّد، از دیرباز کانون توجه شاعران زیادی درحوزه‌ ادبیات شیعه بوده و هست که این موضوع خود مرهون تأثیری می‌باشد که قرآن کریم بر اندیشۀ شاعران داشته است. در تبیین رسالت خطیرآن حضرت مضامینی چون انتقام از دشمنان جبهه حق، رهبری امّت اسلامی در عصر غیبت، برپایی حکومت عدل و مدینۀ فاضله با استعانت از گفتمان دینی و احتجاجات قرآنی خود، از بسامد بالایی برخوردار است، به طوریکه؛ تبلور این حسّ معنوی در وجود شاعران که طبعی لطیف‌تر دارند، نیز جلوه‌‌گر شده است. در این میان مهدی جناح الکاظمی به عنوان شاعر آئینی معاصر، کوشیده ‌است تا با اقتباس عناصر زیبا شناسی و تصاویر هنری و ادبی از تفاسیر آیات و روایات متواتر، به وصف حضرت مهدی (عج) بپردازد و به شعر خویش جامۀ تأثیر پذیری و ماندگاری ببخشد. در این پژوهش، پس از ارائۀ تعاریفی از مبحث منتقم و جایگاه آن در شعر متعهّد عربی، به تشریح مبانی بنیادی این مفهوم و انواع مضامین یاد شده پیرامون این مبحث در شعر مهدی جناح الکاظمی پرداخته می‌شود.