تحلیل انتقادی دیدگاه مکتب تفکیک در مورد رهیافت عقل‌گرایانۀ فلسفی به دین

Abstract

مکتب تفکیک به‌کارگیری عقل و استدل‌های فلسفی را در فهم گزاره‌ها، مدعیات و باورهای دینی به طور جدی رد کرده است. پیروان این مکتب رهیافت عقل‌گرایانۀ فلسفی در باب فهم دین را کاملاً متضاد با دینداری و ایمان معرفی و معرفت صحیح دینی را به راه وحیانی منحصر می‌کنند. هدف این نوشتار بازخوانی روش تفکیکی و نقد و بررسی ادعاها و استدل‌های مربوط به آن است. این مقاله با روش کتابخانه‌ای و از طریق بررسی آثار مکتوب این جریان به توصیف و تحلیل این نظریه می‌پردازد. سپس، با نگرشی انتقادی ادعاها و استدل‌های نظریۀ تفکیک را بررسی می‌کند. در این پژوهش استدلال خواهد شد که نه‌تنها استدل‌های مدافعان مکتب تفکیک استحکام کافی ندارد، بلکه بر این رهیافت نقدهایی جدی وارد است و ادعای این مکتب بر ناکارآمدی روش فلسفی و تأکید بر نوعی ایمان‌گروی قابل‌دفاع نیست. در پایان نشان داده خواهد شد که با وجود محدودیت شناخت عقلی در فهم کامل دین، رهیافت معرفت‌شناختی فلسفی در تقابل با معارف دینی قرار ندارد. هرچند عقل‌گرایی افراطی نیز قابل‌دفاع نیست. درنتیجه، می‌توان فهم فلسفی از دین را دارای اعتبار معرفت‌شناختی دانست.