وابستگی فاصلة بهینه به هندسه آرایه و مشخصات پرتوهای کیهانی

Abstract

یکی از روش‌های متدوال در مطالعة بهمن‌های گستردة هوایی ناشی از پرتوهای کیهانی در سطح زمین استفاده از آرایه‌های آشکارساز سوسوزن است. ابعاد آرایه و فاصلة آشکارسازها از جمله پارامترهایی هستند که در تعیین بازة انرژی قابل آشکارسازی توسط آن آرایه، از اهمیت برخوردارند. علاوه‌براین، هندسة آرایه در تعیین فاصلة بهینه R_opt، یعنی فاصله‌ای از محور بهمن که در آنجا عدم قطعیت در تعیین چگالی عرضی ذرات ثانویه کمینه است نقش مهمی دارد. در کار حاضر وابستگیR_opt به هندسه آرایه و مشخصات پرتوهای کیهانی اولیه برای آرایه البرز-1 مورد مطالعه قرار گرفته است. در کار حاضر نشان داده شده است که R_opt به مشخصات پرتو اولیه یعنی جرم، انرژی و زاویه ورود این ذرات بستگی ندارد و می‌توان آن را مستقل از خصوصیات ذرة اولیه در نظرگرفت. از طرفی R_opt به‌شکل هندسی آرایه و مخصوصاً فاصله آشکارسازها وابسته است. بررسی‌های انجام گرفته در کار حاضر نشان می‌دهد که شکل چیدمان و ابعاد آرایة خوشه‌ای مناسب‌ترین چیدمان برای بازه انرژی قابل رصد توسط آرایة البرز-1 (eV10¹⁵) است و فاصلة بهینه برای این چیدمان، برابربا m1±9 به‌دست آمده است.