شخینا در ادبیات دینی یهودی

Abstract

شخینا (همان سکینه) به معنای آرامش، رساننده­ی مفهوم حضور الاهی در ادبیات دینی یهودی است. در این مقاله، ابتدا تحولات معنایی شخینا از زمان نگارش تلمود توسط ربانیان یهودی تا فلاسفه­ی یهودی معاصر، بررسی شده است. در ادبیات تلمودی، شخینا گاه به معنای وجه خداوند است و گاه به جای خود خدا به کار رفته است. در حکمت الهی حسیدیزم، شخینا با مفهوم جلال الاهی یا کاود که واسطـه در آفرینش است، تطبیق معنـایی یافته است . در مکتب قبالا، شخینا همان ملکوت است، آخرین سفیرا در عالم سفیروت یا تجلیات الاهی، که دارای موقعیت و نقشی خاص است. شخینا مظهر وجه تأنیث در عالم الوهی است و نماینده­ی «من» الاهی و منزل­گه سکونت نفس انسانی است. سپس به اسطوره­ی فراق شخینا از اصل الوهی خویش در نتیجه­ی گناه آدم و هبوط او از بهشت پرداخته شده است. هم­چنین نمادهای مختلف شخینا در مکتب قبالا و آیین‌ها و مراسم قبالایی مربوط به آن بیان شده است.