ساختار دستگاه سرکوب و فروپاشی رژیم شاه

Abstract

انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 در شرایطی به پیروزی رسید که در کشور حاکمیت چندگانه ایجاد شده بود و گروههای مختلفی می توانستند حاکمیت جامعه را در دست بگیرند.ارتش شاهنشاهی یکی از گروه های بود که فرصت تسلط بر اوضاع متشنج آن زمان را داشت.در مقال حاضر بر آن هستیم تا علل اعلان بی طرفی ارتش را در آن موقعیت حساس بررسی کنیم.این امر مستلزم بررسی ساختار دستگاه یرکوب رژیم پهلوی است.در این مقاله،اعلام بی طرفی ارتش به عنوان یکی از شاخص های ضعف دستگاه و رابطه آن با مواردی از قبیل تمرد نظامیان،فرار نظامیان از پادگانها،اعلام همبستگی نظامیان با امام و ...مورد بررسی قرار میگیرد.بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق ،عللو عواملی عمده ضعف دستگاه سرکوب رژیم عبارت است از: 1. ساختار فرماندهی متمرکز و متکی به فرد حاکم بر دستگاه مه عملا موجب انفعال سیاسی دستگاه در حضور شاه و از همگسیختگی دستگاه در شرایط عدم حضور شاه میشود. این گسیختگی به وسیله انقلابیون تشدید و موجب ضعف دستگاه سرکوب شد. 2. تغییر نقش ارتش شاهنشاهی از نقش حافظ امنیت ملی و داخلی به عامل سیاست بین المللی و ژاندرام منطقه ای -که خود تابعی از رابطه آمریکا و ایران بود-که نتیجه آن عدم توانایی تسلط بر اوضاع متشنج داخلی و کنترل انقلاب شد.