بررسی نقش واسطه ای هیجان های تحصیلی در ارتباط میان اهداف پیشرفت و راهبردهای خودگردانی یادگیری: ارائه الگوی ساختاری

Abstract

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه‌ای هیجان‌های مثبت و منفی در ارتباط میان اهداف پیشرفت (تبحری، عملکردی ـ رویکردی، عملکردی ـ اجتنابی) با راهبردهای خودگردانی یادگیری (راهبردهای شناختی و فراشناختی) در دانش­آموزان دختر و پسر دبیرستان­های شهر تهران بود. برای این منظور، 840 دانش­آموز با استفاده از روش نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحله­ای از دبیرستان‌های واقع در شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز تهران انتخاب شدند. داده­ها از طریق تحلیل عامل تأییدی و مدل معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد به استثنای اثر مستقیم جهت‌گیری هدفی تبحری بر راهبردهای شناختی خودگردانی یادگیری، اثر مستقیم هیچ‌کدام از متغیرهای برون‌زا بر راهبردهای شناختی و فراشناختی معنادار نبوده است. اثر غیرمستقیم (از طریق هیجان‌های تحصیلی مثبت و منفی) همه متغیرهای برون‌زا بر راهبردهای خودگردانی یادگیری معنادار بدست آمد. اثر مستقیم همه متغیرهای برون‌زا بر هیجان‌های مثبت معنادار بوده است. اثر متغیرهای برون‌زای جهت­گیری هدفی تبحری و عملکردی ـ اجتنابی بر هیجان‌های منفی معنادار بوده، اما اثر متغیر برون‌زای جهت­گیری هدفی عملکردی ـ رویکردی بر هیجان‌های منفی معنادار بدست نیامد. نتیجه اینکه، اهداف پیشرفت تبحری، عملکردی ـ رویکردی و عملکردی ـ اجتنابی با واسطه هیجان‌های تحصیلی بر خودگردانی یادگیری اثر دارند.