سیاست‌های علم، فناوری و نوآوری برای تقویت بوم‌سازگان نوآوری

Abstract

گرچه مفهوم بوم‌سازگان نوآوری محبوبیت فراوانی در میان پژوهشگران، مدیران و سیاست‌گذاران پیدا کرده اما هنوز توافق‌نظر چندانی روی تعاریف و تعابیر حول آن شکل نگرفته است. با این وجود، نگاه بوم‌سازگانی با تأکیدی که بر روابط میان کنشگران نظام نوآوری و هم‌وابستگی میان آنها برای آفرینش‌ ارزش، نقش بخش خصوصی و بنگاه‌های کوچک، نقش فناوری‌های دیجیتالی، نوآوری باز و نیروهای بازار و سمت تقاضای نوآوری دارد می‌تواند مکمل مناسبی برای دیدگاه نظام نوآوری در دنیای امروز باشد و به تقویت و ترمیم نظام‌های نوآوری کمک کند. این مقاله ضمن معرفی دیدگاه‌های مختلف بوم‌سازگانی و تفاوت‌ها و شباهت‌های آنها با یکدیگر، اجزاء و مراحل چرخه عمر و همچنین سیاست‌های تقویت و ترمیم بوم‌سازگان نوآوری را بررسی می‌کند. به دلیل تأکید بر نیروهای بازار و نقش بخش خصوصی در دیدگاه بوم‌سازگانی، پژوهش‌های مربوط به بوم‌سازگان‌های نوآوری عمدتاً دیدگاهی بنگاه‌محور دارند و کمتر از دید سیاست‌گذاری به مطالعه این مبحث پرداخته‌اند. در حال حاضر چارچوب جامع و مورد توافقی برای سیاست‌های تقویت بوم‌سازگان در دست نیست و لذا این مقاله اجمالاً دیدگاه‌های مختلف نسبت به این سیاست‌ها را مرور می‌کند. از آنجا که موفقیت بوم‌سازگان‌ها به عوامل متعددی بستگی دارد این دیدگاه‌ها نسبتاً متنوع هستند و شامل مواردی چون کمک به گذار بوم‌سازگان‌ها، ایجاد چشم‌انداز مشترک، ایجاد هم‌تکاملی، ایجاد نزدیکی جغرافیایی، تشکیل بن‌سازه و ایجاد ویژگی‌های مناسب در بوم‌سازگان می‌شود. در انتهای مقاله نیز بوم‌سازگان نوآوری داروهای زیستی در ایران به عنوان یک مورد از بوم‌سازگان نوآوری معرفی شده است.<br />