تبیین ویژگی‌های محتوای آموزشی با تأکید بر مهارت های کارآفرینی دانشجویان رشته‌های فنی مهندسی و مقایسه آن با وضع موجود در دانشگاه هرمزگان

Abstract

<strong>پیشینه و اهداف</strong><strong>:</strong> در حـال حاضـر، توسـعه کـارآفرینی هـسته برنامه‌های توسعه کشورها است. از این رو سرمایه­گذاری در قابلیت‌های کـارآفرینی منـابع انسانی جایگاه ویژه‌ای دارد. انتظار می‌رود دانشگاه‌ها در توسعه قابلیت‌های کارآفرینی، نقش محوری ایفا نمایند. از دانشگاه‌ها انتظار می‌رود که در کشور، با یک جریان نوآور، قابلیت‌های کارآفرینی مورد نیاز جامعه را فراهم کنند. همچنین، دانشگاه می‌تواند قابلیت‌های کارآفرینی شامل دانش، مهارت و نگرش کارآفرینی را در دانش‌آموختگان ایجاد کند و دانش‌آموختگان به‌عنوان عاملان تغییر اجتماعی، این قابلیت‌ها را در جامعه ترویج دهند. امروزه، کارآفرینی دانشگاهی یک آرمان پیشرفته و جذاب برای آموزش عالی است. در دنیای رقابتی آینده، دانشگاه‌ها برای حفظ بقای خود راهی جز حرکت به سمت کارآفرینی دانشگاه ندارند. برای رسیدن به این منظور باید تغییراتی در فرآیندهای آموزشی و پژوهشی، ساختار، فرهنگ، شیوه و محتوای تعامل دانشگاه‌ها با بنگاه‌ها و دولت ایجاد شود. دانشگاه در توسعه کارآفرینی نقش تعیین­کننده دارد. ایجاد و توسعه کارآفرینی در نظام آموزشی و تبدیل آن به فرهنگی نهادی شده، مستلزم شناسایی و تعیین سیاست‌ها و اصولی است که راهکارهای مربوطه را نشان می‌دهد. هدف از انجام این پژوهش تبیین ویژگی‌های محتوای آموزشی با تأکید بر مهارت‌های کارآفرینی در رشته‌های فنی مهندسی و مقایسه آن با وضع موجود در دانشگاه هرمزگان بود.<br /> <strong>روش‌ها:</strong> روش این پژوهش ترکیبی متوالی اکتشافی بود. جامعه در بخش کیفی شامل کلیه کارآفرینان برتر و اساتید دانشگاهی و در بخش کمی شامل کلیه دانشجویان و اساتید دانشگاه هرمزگان بود. مشارکت‌کنندگان در بخش کیفی به روش موارد مطلوب و در بخش کمی روش نمونه‌گیری طبقه­ای نسبی انتخاب شدند. حجم نمونه را در بخش کیفی اشباع اطلاعاتی و در بخش کمی فرمول کوکران تعیین کرد. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته بود. روایی داده‌های کیفی به‌وسیله چک کردن اعضا و سه سوسازی و در بخش کمی به‌وسیله روایی محتوایی و سازه و پایایی به‌وسیله آلفای کرانباخ تائید شد. داده‌های کیفی به‌وسیله تحلیل مضمون و داده‌های کمی به‌وسیله آمار توصیفی، t تک گروهی و تحلیل عاملی تأییدی تحلیل شدند.<br /> <strong>یافته‌ها:</strong> مقولات استخراج شده شامل ارتقا مهارت­های فردی، کاربردی ساختن محتوا، اصول فنی کارآفرینی و محتوای انعطاف­پذیر بود. نتایج بررسی کمی داده­ها نشان دهنده وضعیت نامطلوب ویژگی­های برشمرده برای محتوای آموزشی در دانشگاه هرمزگان بود.<br /> <strong>نتیجه‌گیری:</strong> نتایج پژوهش نشان داد که از نظر کارآفرینان و اساتید مورد مصاحبه ویژگی­هایی چون ارتقا مهارت­های فردی، محتوای انعطاف­پذیر، محتوای کاربردی و توجه به اصول فنی کارآفرینی از جمله ویژگی های مهمی است که می­تواند باعث شود مهارت­های کارآفرینی در میان دانشجویان افزایش یابد. پیشنهاد پژوهش این است که به افزایش توانایی­های فردی از جمله خلاقیت، مهارت­های ارتباطی، مهارت­های عاطفی توجه بیشتری شود. همینطور که محتوای آموزشی از بعد تئوری فاصله گرفته و با وارد کردن دانشجویان رشته­های فنی به حیطه عمل به شکل­های مختلف، زمینه را برای رشد مهارت­های کارآفرینی در این افراد بیشتر فراهم آورد. همینطور پیشنهاد می­شود اساتید رشته های فنی مهندسی در انتخاب محتوای آموزشی به نیازها، علایق و استعدادهای دانشجویان خود توجه داشته باشند تا مشکل بی­انگیزگی آن­ها در جهت یادگیری کاهش یابد.