تغییرات مکانی قطر درختان بنه (Pistacia atlantica Desf.) در ناحیه زاگرس (مطالعه موردی: پیرکاشان، کرمانشاه)

Abstract

<span style="color: black; letter-spacing: -0.3pt; font-family: 'B Lotus'; font-size: 12pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: FA;" lang="FA" dir="RTL">به‌منظور شناسایی بهتر ساختار توده‌های بنه در جنگل‌های زاگرس، ساختار مکانی برای متغیر قطر با استفاده از روش آمار مکای در یک توده خالص بنه (</span><em><span style="color: black; letter-spacing: -0.3pt; font-family: 'Times New Roman','serif'; font-size: 11pt; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: FA; mso-bidi-font-family: 'B Lotus';">Pistacia atlantica</span></em><span style="color: black; letter-spacing: -0.3pt; font-family: 'B Lotus'; font-size: 12pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: FA;" lang="FA" dir="RTL">) بررسی شد. برای این منظور مختصات دقیق تمام درختان موجود در توده تعیین و قطر برابر سینه آن‌ها اندازه‌گیری شد. نتایج به‌دست آمده از بررسی فراوانی طبقات قطری نشان داد که بیش از 90 درصد درختان در طبقات قطری 80-25 سانتی‌متر قرار گرفته‌اند. همچنین به‌دلیل استقرار نداشتن زادآوری در دهه‌های پیشین درختان با قطر کم‌تر از 16 سانتی‌متر در توده دیده نشد. برای بررسی ساختار مکانی</span><span style="color: black; letter-spacing: -0.3pt; font-family: 'B Lotus'; font-size: 12pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: FA;" lang="FA" dir="RTL">با توجه به مشاهده نشدن علایم ناهم‌سان‌گردی از واریوگرام چندجهته استفاده شد. سپس واریوگرام تجربی به‌دست آمده با استفاده از مدل نمایی برازش داده و برآوردها با روش کریجینگ معمولی انجام شد. الگوی پراکنش درختان نیز با استفاده از روش </span><em><span style="color: black; letter-spacing: -0.3pt; font-family: 'Times New Roman','serif'; font-size: 11pt; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: FA; mso-bidi-font-family: 'B Lotus';">K</span></em><span style="color: black; letter-spacing: -0.3pt; font-family: 'B Lotus'; font-size: 12pt; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: FA;" lang="FA" dir="RTL"> رایپلی محاسبه شد. نتایج استفاده از آمار مکانی نشان داد که متغیر قطر برابر سینه درختان در این توده با طول گام 15 متر و دامنه مؤثر 2/85 متر دارای ساختار مکانی متوسطی (62 درصد) است. الگوی پراکنش کپه‌ای درختان نیز تأییدکننده وجود همبستگی مکانی مثبت بین درختان بود. وجود ساختار مکانی به‌دلیل دو عامل نوع بستر بذر و استقرار نداشتن زادآوری است. به‌طوری از یک طرف درختان با قطر کم‌تر از طبقه قطری 15 سانتی‌متری دیده نمی‌شد و از طرف دیگر درختان با قطر کم‌تر از 40 سانتی‌متر فقط در مناطق سنگی دیده می‌شدند.</span>