تاثیر غنی‌سازی و تلقیح میکروبی بر بهبود خصوصیات کیفی ویناس چغندر قند برای استفاده در اراضی کشاورزی

Abstract

سابقه و هدف : ویناس پساب صنعت الکل‌سازی بوده و مایعی با رنگ قهوه‌ای تیره می‌باشد که محتوی ترکیبات آلی و معدنی متنوعی است و ورود آن به محیط زیست ممکن است مشکلاتی به همراه داشته باشد. طی سال‌های اخیر نگاه متفاوت به محصولات جانبی و استفاده از آنها در سایر زمینه‌های مختلف مورد توجه قرار گرفته است. کاربرد این ضایعات در زمین‌های کشاورزی به عنوان بخشی از برنامه حاصلخیز نمودن خاک یکی از این موارد می‌باشد. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر تیمار ویناس با نوعی کنسرسیوم متشکل از سه گونه باکتری مختلف بر نیاز اکسیژن شیمیایی(COD)، نیاز اکسیژن زیستی(BOD)، فنل و شدت رنگ ویناس خام و همچنین تاثیر ویناس خام و تیمار شده بر جمعیت قارچ‌ها و باکتری‌های خاک می‌باشد.<br /> مواد و روشها : ویناس مورد مطالعه از کارخانه شرکت الکل‌سازی تقطیر خراسان تهیه شد. در این پژوهش، تجزیه زیستی با استفاده از نوعی کنسرسیوم متشکل از سه باکتری Pseudomonas aeruginosa ، Stenotrophomonas maltophila وProteus mirabilis انجام شد. در این مطالعه، تاثیر دما، غلظت آلوده‌سازی، وجود نمک‌های معدنی، غلظت‌های متفاوت اسید هیومیک و منابع متفاوت کربن و نیتروژن مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی تاثیر کاربرد ویناس خام و تیمار شده بر جمعیت میکروارگانیسم‌های خاک، جمعیت باکتری‌ها و قارچ‌های خاک به عنوان شاخص جمعیت میکروارگانیسم‌ها شمارش شد.<br /> یافته‌ها : نتایج نشان داد که این کنسرسیوم با ایجاد شرایط بهینه در دمای 38 درجه سلسیوس و غلظت آلوده‌سازی 10 درصد حجمی- حجمی طی مدت 5 روز قادر به کاهش 1/57 و 7/75 درصدی به ترتیب در مقدار COD و BOD بود. مقدار رنگ و فنل نیز به ترتیب 2/59 و 6/66 درصد کاهش یافت. اضافه نمودن گلوکز به عنوان منبع ساده کربن باعث افزایش تاثیرگذاری کنسرسیوم بر ویناس شد. حضور اسید هیومیک به عنوان منبع پیچیده کربن و همچنین یک عامل محرک رشد باکتری‌ها بر عملکرد کنسرسیوم بر ویناس تاثیر مثبت داشت. بیشترین کاهش رنگ، COD و فنل در غلظت 40 میلی‌گرم بر لیتر اسید هیومیک دیده شد. با اضافه کردن ویناس خام و تیمار شده به خاک پس از گذشت 33 روز، جمعیت باکتری‌ها تحت تاثیر ویناس خام و تیمار شده به ترتیب 6/27 و 0/17 درصد افزایش یافت. این روند به طور تقریبا مشابه برای قارچ‌ها نیز تکرار شد.<br /> نتیجه‌گیری : به طور کلی نتایج حاصل از این آزمایش نشان می‌دهد که استفاده از این کنسرسیوم با ایجاد شرایط بهینه قادر به کاهش درصد بالایی از رنگ، COD و مواد فنولیک می‌باشد و استفاده از این کنسرسیوم برای تجزیه زیستی ویناس تولید شده در صنعت الکل سازی، قبل از رهاسازی آنها به محیط زیست می‌تواند تاثیر منفی بالقوه آنها را کاهش دهد. همچنین اضافه کردن ویناس خام و تیمار شده به خاک باعث افزایش جمعیت قارچ‌ها و باکتری‌ها می‌شود که تاثیرگذاری ویناس خام در این مورد بیشتر است.