تاثیر محل قرارگیری زه‌کش افقی کانال‌های آبیاری بر پایداری شیروانی در کانال دشت نکا

Abstract

از جمله حساس‌ترین و مهم‌ترین مسایل در پروژه‌های عمده‌ی عمرانی هم‌چون انتخاب محل احداث سدهای بتنی و خاکی، کانال‌های انتقال آب، انتخاب مسیر احداث بزرگراه‌ها و راه‌های اصلی و فرعی و ... مطالعه‌ی فشار آب منفذی داخل خاکریزها و تامین پایداری آن‌ها است. یکی از دلایل ناپایداری شیب‌ها و وقوع گسیختگی‌ها در شیروانی‌ها فشار آب منفذی است و این مساله به‌خصوص در مناطق مرطوب و در ساختگاه‌هایی که جنس خاک آن‌ها رسی اشباع است، چشم‌گیرتر است. تغییرات سطح آب داخل کانال باعث نوسان فشار آب حفره‌ای در خاکریز می‌شود که تغییرات مقادیر ضریب اطمینان شیروانی در طول سال را به دنبال دارد. در این مقاله و در قالب یک مطالعه‌ی موردی، نقش زه‌کش افقی در پایداری شیب شیروانی ساختگاه مورد مطالعه با مدل عددی Plaxis V8.2، در سه حالت افت سریع، افت آرام و حداکثر سطح آب داخل کانال مورد بررسی قرار گرفته که ضریب اطمینان‌ها به‌ترتیب برابر 6/1، 73/1 و 8/2 بدست آمده است. با قرارگیری زه‌کش داخل خاکریز بیشترین افزایش ضریب اطمینان زمانی بود که زه‌کش در کف کانال قرار داشت که برای افت سریع، آرام و حداکثر سطح آب برابر 62/1، 03/2 و 8/2 بدست آمده است. نتایج نشان می‌دهد که نقش زه‌کش افقی در پایداری شیب شیروانی چشم‌گیر است و فشار آب منفذی در این خصوص عامل تاثیرگذاری محسوب می‌شود. با تغییر مکان زه‌کش افقی فشار آب منفذی توسط دو نرم‌افزار پلکسیس و پلکس-فلو محاسبه شد. کم‌ترین مقدار فشار آب منفذی به‌ترتیب برابر 58/63- و 60/63- بدست آمده است.