بررسی اثر عناصر ریز مغذی (آهن، روی، منگنز) بر صفات کمی و کیفی گیاه استویا (Stevia rebaudiana Bertoni)

Abstract

به­منظـور بررسـی اثـر عناصـر ریـز­مغـذی (آهـن، روی و منگنـز) بـر صفـات کمـی و کیفـی گیـاه استـویـا (<em>Stevia rebaudiana Bertoni</em>) آزمایشی در گلخانه آموزشی– پژوهشی دانشکده کشـاورزی واحـد ورامیـن در سـال 1393 در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. در این آزمایش اثر محلول­پاشی تیمار­های مختلف کودی آهـن و روی و منگنـز بر گیـاه و میزان قنـد اسـتویا بررسـی گـردید. تیمـار­های آزمایش شامـل سطـوح ذیـل بـود: 1- شـاهد (بدون محلول­پاشی). 2- محلول­پاشی آهن (نه درصد آهن قابل حل در آب). 3- محلول­پاشی (شش درصد آهن قابل حل در آب). 4- محلـول­پاشـی آهـن (نـه درصـد آهـن قابـل حـل در آب) + محلـول­پاشـی کـود روی. 5- محلول­پاشی آهن (شش درصد آهن قابل حل در آب) + محلول­پاشی کود روی. 6- محلول­پاشی آهن (نه درصد آهـن قابل حـل در آب) + محلول­پاشـی کـود منگنز. 7- محلول­پاشی آهن (شش درصد آهن قابل حل در آب) + محلول­پاشی کود منگنز. 8- محلول­پاشـی آهن (نه درصـد آهن قابل حل در آب) + محلـول­پاشی کود روی + محلول­پاشی کود منگنز. 9- محلول­پاشی آهن (شش درصد آهن قابل حل در آب) + محلول­پاشی کود روی + محلول­پاشی کود منگنز بودند. نتایج نشان داد که محلول­پاشی کود­های مختلف بر طول ساقه، وزن خشک ریشه، میزان استـویوزید، میزان گلیکـوزید، محتـوای آهن، روی و منگنز گیاه تأثیر معنی­داری داشت. بیش­ترین میزان گلیکوزید در تیمار آهن (نه درصـد قابل حل در آب) + روی+ منگنز و کم­ترین آن در تیمار شاهد به­ترتیب با میانگین 55/7 و 94/3 درصد ماده خشک برگ حاصل شد. بیش­ترین طول ساقه در تیمار آهن (نه درصد قابل حل در آب) + روی + منگنز و کم­ترین آن در تیمار شاهد به­ترتیب با میانگین 81 و 58 سانتی­متر حاصل شد. کم­ترین میزان استویوزید نیز با میانگین 25/2 درصد ماده خشک برگ در تیمار شاهد به­دست آمد و تیمار ترکیبی آهن + روی + منگنز نسبت به سایر تیمار­ها سهم بیش­تری در افزایش استویوزید در گیاه استویا داشتند. همچنین در بین تیمار­های دو قسمتی بیش­ترین محتـوای آهن گیاه در تیمار آهن (نه درصـد قابل حل در آب) + منگنز با 174 میلی­گرم بر کیلو­گرم حاصل شد. کم­ترین محتوای آهن گیاه نیز در تیمار شاهد با 70 میلی­گرم بر کیلو­گرم به­دست آمد. بنـا­بر­این می­تـوان تیمار آهـن (نه درصد آهن قابل حـل در آب) + محلول­پاشـی روی + محلـول­پاشـی منگنز را به­دلیل فرم نانو­بودن و جذب بهتر آن توسط گیاه و بالا­ترین میزان عملکرد در اکثریت صفـات انـدازه­گیـری شده، به­عنوان بهترین تیمار پیشنهاد کرد.