ارائه روش‌شناسی جامع در ساخت و ارزیابی شاخص‌های ترکیبی: دلالت‌‌هایی برای کمّی‌سازی مفاهیم در اقتصاد و بانکداری اسلامی

Abstract

<span style="text-decoration: underline;">هدف</span>: هدف از این تحقیق ارائه روش‌شناسی جامع و یکپارچه‌ای در حوزه‌ ساخت و ارزیابی شاخص‌های ترکیبی بوده است، که علاوه بر کاربردی بودن و برخورداری از دقت کافی در روند شاخص‌سازی ترکیبی، از انسجام و هماهنگی لازم نیز برخوردار می‌باشد. <span style="text-decoration: underline;">روش</span>: این پژوهش ضمن ارائه الگویی ده مرحله‌ای، فرآیندی ایده‌آل برای شاخص‌سازی ترکیبی ارائه می‌نماید که هفت مرحله از آن مربوط به ساخت شاخص ترکیبی و سه مرحله مربوط به ارزیابی و باز‌بینی شاخص ساخته شده می‌باشد. هفت مرحله اول عبارت‌اند از: تبیین چارچوب نظری جامع، انتخاب مراجع اطلاعاتی، اسناد داده‌های مفقود، تجزیه و تحلیل چند‌متغیره، نرمال‌سازی داده‌ها، وزن‌دهی و تجمیع، ارائه و انتشار؛ و سه مرحله ارزیابی شاخص نیز عبارت‌اند از: آزمون‌های حساسیّت و استحکام، مراجعه به جزئیات نظری، ایجاد ارتباط میان شاخص ترکیبی و سایر متغیرها. <span style="text-decoration: underline;">یافته‌ها</span>: تلاش می‌شود تا ظرفیت مناسبی که در الگوی ارائه شده به منظور کمّی‌سازی مفاهیم اقتصاد و بانکداری اسلامی، به عنوان یکی از حوزه‌های اصلی علوم انسانی-اسلامی، وجود دارد نیز از طریق طرح برخی از مفاهیمی که قابلیت کمّی شدن با استفاده از روش شاخص‌سازی ترکیبی را دارند، مورد بحث قرار گیرد. <span style="text-decoration: underline;">نتیجه‌گیری</span>: این تحقیق زمینه‌های لازم برای پژوهش‌های آتی در حوزه کمّی‌سازی مفاهیم اقتصاد و بانکداری اسلامی (مانند عدالت، پیشرفت اقتصادی، اخلاق بانکی و غیره) را فراهم می‌نماید.