روایت مانویان از خیانت یهودا به مسیح

Abstract

در متنی مانوی به زبان پهلوی اشکانی داستان مصائب مسیح و مصلوب شدن او به توطئۀ یهودیان ذکر شده است. بخشی از این متن که مربوط به خیانت یهودای اسخریوطی است در تمامی دستنویسهای موجود از این متن دچار ریختگی شده است. از میان بازسازی‌هایی که تاکنون از این متن صورت گرفته برخی با واقعیّت موجود در دستنویس‌ها در تناقض است. برخی دیگر نیز که توانسته ‌اند به صورت مضبوط در دستنویس‌ها دست یابند به علّت عدم توجّه به برخی ظرایف زبانی متن آن را به گونه‌ای که در تمامی روایات موجود از این واقعه در متون مسیحی و تصاویر ایجاد شده از این ماجرا در کلیساهای متعدّد و نیز روایت قبطی مانوی نظیر و پشتوانه‌ای ندارد تعبیر کرده‌اند. در این نوشتار با تحلیل و بازخوانی متن و به کار گیری امکانات زبان پهلوی اشکانی قرائتی از این متن ارائه شده که با موارد ذکر شده همخوانی و هماهنگی دارد.