پژوهشی پیرامون ریشه‌شناسی واژة سغدی ršt’wc’r

Abstract

زبان سغدی از زبان‌های ایرانی میانة شرقی است که از سدة نخست تا سدۀ سیزدهم میلادی رواج داشته است. این زبان به‌ سبب نفوذ زبان پهلوی و نیز بر اثر نفوذ زبان ترکی به‌تدریج از رونق افتاد و زوال آن با گسترش زبان فارسی و، علاوه ‌بر آن، با نفوذ زبان عربی، از دیگر سوی، شتاب بیش‌تری گرفت. به هر روی، واژه‌هایی از زبان سغدی به زبان فارسی راه یافت و در قالب وام‌واژه به حیات خود ادامه داد. در این پژوهش، واژۀ سغدی / raštučār/ ršt'wc'r به‌معنای «دل‌داری، تسلی، هم‌دردی»، با توجه به شواهد زبان‌شناختی و آواشناختی زبان سغدی، بررسی و کوشش شده است تا ریشه‌ای برای واژۀ سغدی مذکور پیشنهاد شود و از دیگر زبان‌های ایرانی میانۀ شرقی (مانند ختنی و سغدی) و زبان‌های ایرانی میانۀ غربی (مانند فارسی میانه، پهلوی اشکانی ترفانی و فارسی میانه ترفانی) نیز شواهدی ارائه گردد.