بثّ‏ الشکوی در شعر شهریار

Abstract

بثّ‏ الشکوی‌ ‌نوع‌ ادبی‌ جهانی‌‌ است که‌ محتوای‌ آن‌ در میان ادبیات‌ تمامی‌ ملل‌‌، مشترک‌‌ و تاریخچه آن به امتداد عمر بشریت، طولانی است. چون در بثّ‏ الشکوی‏ شاعر از عواطف‌ خود سخن می‏ 'وید، از نظر ماهیت جزو ادب غنایی و به شدت از روحیات و شرایط زندگی شاعر متأثر است. در متن و بطن آثار نگارین شهریار، موضوعات و مضامین مختلفی وجود دارد، که از جملۀ آنها می‏توان به گلایه‏ ها و شکایات مختلف با بسامد بالا اشاره کرد. تنوع و تعدّد این شکوائیه‏ ها به حدّی است که خواننده را برای کشف علل آن برمی انگیزد و این پرسش را در ذهن ایجاد میکند که آیا گلایه‏ های شهریار از غوغا و غلیان درونی وی نشئت یافته یا انگیزه دیگری در آن دخالت داشته است. در نوشتۀ حاضر، سعی بر آن بوده است که با بازخوانی دقیق اشعار فارسی شهریار و بهره‏ گیری از شیوۀ استقرایی، همه شکوائیات ایشان تحلیل شود. حاصل پژوهش نشان می‏ دهد، شهریار با سرودن انواع گلایه‏های ‏شخصی، عرفانی، فلسفی، اجتماعی، سیاسی و در برخی مواقع تلفیقی از چند نوع مذکور، در قالب‏های‏ شعری مختلف اعم از کلاسیک ‏و نیمایی، بر تارک ادبیات معاصر ایران می‏درخشد. از مهمترین علل بسامد شکوائیه ‏های شهریار می‌توان به شکست عاطفی، حوادث ناگوار زندگی و رقت‏ طبع ایشان اشاره کرد.