اثرات بلند مدت کودهای شیمیایی بر ریزجانداران خاک

Abstract

<strong>کاربرد رو به افزایش نهاده­های کودی در اکوسیستم­های خاکی علاوه بر جوامع گیاهی می­تواند بر جوامع میکروبی خاک نیز اثرگذار باشد. مطالعات انجام شده در اکوسیستم­های طبیعی نشان داده است که افزایش کود­های نیتروژنی عموما سبب کاهش زیست توده میکروبی خاک می­گردد در حالیکه این اثرات بلند مدت در سیستم­های تحت مدیریت انسان مانند اکوسیستم­های کشاورزی کاملا شناخته شده نیست. هدف از این مقاله بررسی و تحلیل واکنش ریزجانداران خاک به کودهای شیمیایی نیتروژنی با استفاده از داده­هایی است که از آزمایش­های بلند مدت کودی در سیستم­های زراعی بدست آمده است. آزمون متاآنالیز</strong><strong> انجام شده بر پایه</strong><strong> 107 </strong><strong>مجموعه </strong><strong>داده </strong><strong>جمع­آوری شده</strong><strong> از 64 آزمایش بلندمدت از سرتاسر جهان نشان داد که کاربرد کودهای شیمیایی سبب افزایش 1/15 درصدی زیست­توده میکروبی </strong><strong>(</strong><strong>C_mic</strong><strong>) </strong><strong>در مقایسه با تیمارهای شاهد می­شود. کاربرد کودهای شیمیایی همچنین میزان کربن آلی خاک </strong><strong>(</strong><strong>C_org</strong><strong>) </strong><strong>را افزایش می­دهد و </strong><strong>ا</strong><strong>ین نتایج </strong><strong>نشانگر </strong><strong>این</strong><strong> موضوع</strong><strong> است که </strong><strong>C_org</strong><strong>عامل</strong><strong> اصلی موثر در افزایش کلی </strong><strong>C_mic</strong><strong>در</strong><strong> نتیجه کاربرد کودهای شیمیایی</strong><strong> است</strong><strong>. </strong><strong>شدت</strong><strong> تأثیر</strong><strong>گذاری </strong><strong>کوددهی بر </strong><strong>C_mic</strong><strong>وابسته به </strong><strong>pH</strong><strong>است. در </strong><strong>حالی که کوددهی منجر به </strong><strong>کاهش </strong><strong>C_mic</strong><strong> در </strong><strong>خاک­های</strong><strong>ی</strong><strong> با </strong><strong>pH</strong><strong>کمتر از پنج می­شود</strong><strong>، اما اثر مثبت معنی­داری در </strong><strong>خاک­های با </strong><strong>pH</strong><strong> بالاتر </strong><strong>از</strong><strong> خود بر جای می­گذارد. طول مدت آزمایش </strong><strong>نیز در</strong><strong> پاسخ </strong><strong>C_mic</strong><strong>به کوددهی </strong><strong>موثر </strong><strong>است و ا</strong><strong>فزایش </strong><strong>C_mic</strong><strong> در آزمایش­هایی با زمان حداقل بیست سال بخوبی نشان داده شده است. به نظر می­رسد</strong><strong> که </strong><strong>کاربرد کودهای نیتروژن</strong><strong>ی</strong><strong> در سیستم­های زراعی نمی­تواند بخودی خود تأثیرات منفی بر </strong><strong>C_mic</strong><strong> داشته باشد</strong><strong>. هرچند </strong><strong>کاربرد کودهای آمونیاک و اوره می­تواند بصورت موقتی سبب افزایش </strong><strong>pH</strong><strong>، </strong><strong>پتانسیل اسمزی و غلظت آمونیاک </strong><strong>به میزانی که برای </strong><strong>جوامع میکروبی خاک </strong><strong>بازدارنده است، گرد</strong><strong>د. اگرچه تأثیر کودها محدود به نقاط مصرف است با این حال ممکن است در کوتاه مدت، ساختار جمعیتی و زیست­توده میکروبی را به شدت تحت تأثیر قرار دهند. کاربرد مکرر کودهای نیتروژنی</strong><strong> در بلندمدت،</strong><strong> حتی </strong><strong>زمانی</strong><strong> که تغییرات </strong><strong>pH</strong><strong>در خاک ناچیز باشد م</strong><strong>مکن است</strong><strong> سبب تغییر ساختار جمعیتی ریزجانداران خاک گردد. چگونگی پاسخ گروه­های میکروبی به کاربرد</strong><strong>های </strong><strong>مداوم کودهای شیمیایی بسیار متغیر بوده و به عوامل محیطی و مدیریت محصول بستگی دارد.</strong>