الگوهای زبانی عربی در سخن سعدی

Abstract

آمیختگی (تداخل) زبان فارسی با عربی موجب پدید آمدن مطابقت‌هایی میان برخی الگوهای زبانی فارسی و عربی شده‌است. سعدی از شاعران و نویسندگانی است که موارد متعددی را از این مطابقت‌ها در آثارش می‌توان یافت. صرف نظر از آنکه این موارد وامگیری زبانی به حساب آید، یا توارد و تشابه، نقش راهگشای آن‌ها در شناخت دقیق‌تر ساختار دستوری زبان سعدی و فهم روشن‌تر آثار او، قابل چشم‌پوشی نیست. بر این اساس، در مقالة پیش رو، به روش تطبیقی، آن دسته از الگوها و قواعد زبانی عربی که با نمونه‌هایی در آثار سعدی قابل تطبیق است، دسته‌بندی و تشریح شده‌است و در پایان، چنین نتیجه‌گیری شده‌ که آمیختگی زبان فارسی با زبان عربی منحصر به استفادة زیاد شاعران و نویسندگان فارسی از واژه‌ها، عبارت‌ها، شاهدهای شعری و مَثَل‌ها و حکمت‌های عربی، آیات قرآنی و احادیث نبوی نیست، بلکه پدید آمدن مطابقت‌هایی میان الگوهای زبانی فارسی و عربی نیز از پیامدهای آن است.