حج عرفان در شعر فارسی

Abstract

حج در لفت به معنی قصد است، سپس استعمال آن به معنی: قصدزیارت خانه ی خدا برای انجام دادن مناسک حج، مخصوص گردید به همین علت است که حجاج در آئار و اخبار مذهبی مهمانان خداه نامیده شده اند. از دیدگاه عرفانی، حج رفتن به کوی یار برای دیدن روی یار است و زیارت خانه، وسیله است برای مشاهده صاحب خانه، و اگر چنین نباشد«حج ۵ ، جز زحمت و خانه، جز سنگ و گل، چیز دیگر نیست. پس موسم حج برای عارف، بهار گل و بلبل و شب قد ر وصال عاشق به معشرق است، لذا آرزوی چنین وصالی، وصالی که مقصد نهایی عارف است، در اشعار فارسی با سوز دل خاص آمده است. بنابر این دیدگاه زائر خانه خدا باید از قشرو پوست و ظاهر اعمال حج به لبت و مغز و باطن اعمال برسد یعنی خانه را وسیله قرار دهد و به صاحب خانه نایل آید.