درآمدی بر زبان حدیث، تحلیلی بر ضمنی شدگی اطلاعات در فرایند نقل حدیث

Abstract

یکی از مباحث مهم در متن­پژوهی معاصر، زبان متن و نقش و اهمیتی است که در نقد، فهم و ارزیابی متون دارد. از مباحث مقدماتی در این زمینه چگونگی پژوهش درباره زبان متن است. مقاله حاضر راهی را برای مطالعه زبان متن بر پایه مسأله ضمنی­شدگی اطلاعات در فرایند نقل یک سخن یا گزارش تاریخی برای شناخت زبان احادیث پیشنهاد می­کند. بر این اساس، در آغاز به تفکیک مطالعات زبان حدیث با رویکرد کلامی و زبان­شناسی پرداخته و در رویکرد زبان­شناسی به بررسی اطلاعات ضمنی به مثابه امری ادبی و سپس امری زبانی پرداخته است. در گام بعد به مهمترین عوامل ایجاد اطلاعات ضمنی از نگاه زبانی اشاره و کوشش نموده است تا ورود این ویژگی در متون روایات را نمایان سازد و نشان دهد یکی از مؤلفه­های زبان حدیث، فراوانی اطلاعات ضمنی است. نوشتار حاضر نشان می­دهد با کاربردی­سازی مباحث زبان­شناسی در مطالعات حدیثی می­توان دریچه­های جدیدی در حدیث­پژوهی گشود.