احصا و بررسی روش‌های تعمیق سلامت معنوی از دیدگاه امام علی(ع)

Abstract

یکی از راه‌های رسیدن جوامع به مفهوم اصلی سلامت، برخورداری از سلامت معنوی است. سلامت معنوی قادر است فرد را در برابر بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات روانی مصون نگه داشته و امنیت و آرامش روحی و روانی را به وی اعطا کند و در نهایت جامعه را سالم نگه دارد. سلامت معنوی ناشی از اعتقادات و ارتباط انسان با خالق خود است؛ لذا می‌توان گفت، مفهوم سلامت معنوی، شناخت خالق، دوست داشتن او و تلاش برای دست یافتن به مقام قرب اوست. هدف مقالۀ حاضر ارائۀ روش‌هایی برای تعمیق سلامت معنوی در افراد، از دیدگاه امام علی(ع) است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و از نوع تحلیل محتوای کیفی و قیاس نظری­ است. ابزار پژوهش فیش‌برداری بوده و پس از جمع‌آوری داده‌ها، نتایج به شیوة کیفی تحلیل گردید. یافته­ها نشان می‌دهد که سخنان امام علی(ع) دارای ظرفیت‌هایی برای احصاء روش‌های تعمیق سلامت معنوی در دو بعد عمودی و افقی بوده که مطابق با طرح طبقه‌بندی بوی وین به‌عنوان یک رویکرد مدنظر در این مقاله، می‌تواند قابلیت­هایی را برای احصاء این روش­ها در این دو بعد فراهم کند. نتایج به­دست آمده در هر دو بعد عمودی و افقی سلامت معنوی از منظر امام(ع) منجر به پنج روش و یک الگوی مفهومی گردید که برخی از روش­های احصاء شده عبارت‌اند از: روش دعوت به ایمان، توصیه به خوف و رجا، خویشتن‌داری، عفو و گذشت و پرهیز از دنیاپرستی.