بازسازی تقسیمات استان ساسانی بیشابور با کشف تعدادی نام‌جای جدید از گل‌مهرهای محوطه تل قلعه سیف‌آباد-کازرون

Abstract

محوطه‌ی تلِ ‌قلعه‌ی سیف‌آباد، یکی از محوطه‌های کلیدی دوره‌ی ساسانی است که به‌فاصله‌ی 1 کیلومتری غرب دریاچه‌ی پریشان در استان فارس قرار دارد. در نتیجه‌ی فصل اول کاوش باستان‌شناسی این محوطه در پاییز 1394، مجموعه‌ی بزرگی از گِل‌مُهرهای1 دوره‌ی ساسانی یافت شد. از بین این مجموعه‌ی نویافته، 75 گِل‌مُهر دارای اثرمُهر اداری، و بقیه دارای اثرمُهر غیر اداری یا شخصی است. از بین اثرمهرهای اداری شناسایی شده، دو اثرمُهر مربوط به تقسیمات اداری استان بیشاپور، یک اثرمُهر مربوط به اداره‌ی ناحیه‌ای / منطقه‌ای، و شش اثرمُهر مربوط به اداره‌ی روحانیون استان بیشاپور است. در میان اثرمُهرهای اداری پیش‌گفته، نام چهار اداره‌ی جدید، زیرنظر اداره‌ی روحانیون استان بیشابور، برای نخستین‌بار شناسایی شدند که براساس آن می‌توان تقسیمات استانی و اداری این استان ساسانی را بازسازی کرد. با کشف این بخش‌های جدید و دو بخش پیش‌تر شناخته‌ شده، اکنون تعداد بخش‌های این استان به‌طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافت. اثرمُهر اداره‌ی روحانیون آباد-شاپور از استان بیشاپور، بیش از 50 بار تکرار شده است. بدون‌شک، تکرار این نام‌جای به‌دفعات در گِل‌مُهرهای اداری یافت شده از این محوطه، نشان می‌دهد که نام ساسانی تلِ قلعه‌ی سیف‌آباد، آباد-شاپور بوده است. نوشتار حاضر گزارش مقدماتی مطالعه گِل‌مُهرهای اداری یافت شده از این محوطه‌ی ساسانی است که اهمیت زیادی در باستان‌شناسی این دوره دارد.