بررسی نقشمایه های چهار شیء فلزی مکشوفه از مازندران دور ه قاجار

Abstract

منطقه­ی­ شمالی ایران به­ویژه مازندران و گلستان، سرشار از هنرهاست. در میان هنرهای گوناگون، هنر فلزکاری این خطه، خصوصاً در دوره­ی قاجار بنا به دلایل مختلفی مانند کمبود موزه های استانی و نگهداری اشیاء در گنجینه­ها، کمتر مورد توجه و پژوهش قرار گرفته است و هنوز منبع مکتوب مستقلی درباره­ی­ این آثار هنری به دست نیامده است. آثار فلزی قاجاری مازندران در گوشه و کنار موزه­ها حاکی از وجود این هنر در این منطقه بوده است و بهره­گیری از نقشمایه­ها­ی هندسی، گیاهی، حیوانی و کاربرد خط بر روی این آثار جلوه­ای خاص به آن­ها داده است. با وجود آثار فلزی متعدد از دوره­ی قاجار این منطقه، به دلیل عدم مستند نگاری تمامی اشیاء، چهار شی معتبر و مستند به عنوان نماینده این آثار از موزه ملی ایران و موزه شهرستان بابل انتخاب و با بهره گیری از آنالیز خطی نقوش به مطالعه­ی آن­ها پرداخته شده است تا به موجب آن، نقاب از چهره­ی­ این آثار فراموش شده برداشته شود. هدف اصلی پژوهش را بررسی این نقشمایه­ها، معنای نمادین نهفته در آن­ها و معرفی نقوش غالب در این دوره­ی منطقه در­­بر دارد. اطلاعات اولیه این پژوهش به صورت کتابخانه­ای و میدانی است و در تدوین آن­ها از شیوه توصیفی- تحلیلی بهره گرفته شده است.