ارائه مدل زمینه‌ای رهبری در سازمان‌های دانش‌بنیان ایران

Abstract

هدف پژوهش حاضر، ارائه مدل رهبری در سازمان‌های دانش‌بنیان ایران است. پژوهش‌ها تأیید کرده‌اند که ویژگی‌های رفتاری دانشکاران با دیگر کارکنان متفاوت است و باعث تفاوت در انگیزش و نفوذ و درنتیجه، رهبری ایشان می‌شود. این پژوهش از جمله مطالعات کیفی است و با روش تئوری زمینه‌ای طراحی شده است. بدین‌منظور نخست، پیشینه پژوهش و نظریه‌‌های مختلف در حوزه رهبری دانشکاران بررسی شده و در مرحله بعد، پژوهشگران با استفاده از نمونه‌گیری نظری به انتخاب اعضای نمونه آماری و انجام مصاحبه‌های اکتشافی و عمیق پرداخته‌اند. جمعاً تعداد 15 مصاحبه مفید با مدیران عامل و معاونین منابع انسانی شرکت‌های دانش‌بنیان و اساتید دانشگاهی مرتبط با این شرکت‌ها انجام شد و مصاحبه‌ها به‌صورت کتبی و صوتی ثبت شد. تحلیل داده‌ها پس از هر مصاحبه انجام شد و مراحل کدگذاری باز، محوری و انتخابی از روی فایل‌های صوتی و نوشتاری ازطریق خواندن و بازخوانی مکرر پیش رفت و 16 کد محوری به‌دست آمد که مدل رهبری دانشکاران با استفاده از این کدها استخراج شد. مقوله محوری مدل سبک رهبری مبتنی‌بر اعتماد متقابل است. همچنین راهبردهای ایجاد انگیزه برای رهبری دانشکاران عبارتند از: انگیزش ازطریق شغل، ازطریق شرایط کاری، ازطریق اعتماد و ازطریق جبران خدمات. نتایج این پژوهش برای مدیران شرکت‌های دانش‌بنیان و نهادهای حمایتی و تصمیم‌گیرنده مرتبط با آنها مفید است.