بررسی ویژگی‌های نوشتار زنانه دردو رمان بامداد خمار و چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم

Abstract

زنان تنها در شرایطی می‌توانستند آثار ادبی خود را منتشر کنند که جایگاه اجتماعی خاص خود را داشته باشند. برای دستیابی به این جایگاه، حرکتی پایه‌ریزی شد که در نهایت به جنبشی تحت عنوان فمینیسم منجر شد. از زمانی که زنان پا به عرصه اجتماع و فعالیت‌های ادبی گذاشتند، در بررسی آثار ادبی، پژوهش-هایی مبنی بر ویژگی‌های نوشتاری آنان شکل گرفت. در این پژوهش دو رمان برجستۀ معاصر (بامدادخمار از فتانه حاج‌سیدجوادی) و (چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم از زویا پیرزاد) با توجه و تأکید بر مؤلفه‌ها و ویژگی‌های نگارش زنانه، به روش تحلیلی– توصیفی بررسی شده است؛ با این هدف که بدانیم آیا این نویسندگان زن، در خلق اثر خود، تحت تأثیر گرایشات فمینیستی قرار گرفته‌اند یا خیر؟ در خلال بررسی آثار مورد مطالعه، این نتایج حاصل شد: رمان بامداد خمار اغلب ویژگی‌هایی را که برای فرم داستانی زنانه (زنانه‌نویسی) و نیز مضامینی که برای داستان‌های زنان برشمرده‌اند، در خود جای داده است. این اثر بر وجود نگرش مردسالارانه در جامعه تاکید دارد و ضمنا زنان را ناچار به تن دادن به آن به جهت داشتن آرامشی هرچند ظاهری، می‌داند. نویسندۀ رمان چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم آگاهانه اغلب ویژگی‌های نوشتار زنانه را برگزیده و به کار گرفته است. همچنین اثر نشان دهـندۀ دیدگاه فمینیستی نویسنده به جامعه و زنان است و علی‌رغم آن که نسبت به برخی مسائل اجتماعی و سیاسی بی‌اعتنایی نشان می‌دهد، معتقد به تغییر در زندگی زنان است. دیدگاه سیاسی نویسنده نسبت به فعالیت زنان آشکار است.