مروری بر پلاستیک‌ها و کاربردشان در بسته‌بندی مواد غذایی به روش اتمسفر تغییر یافته

Abstract

بسته ­بندی با اتمسفر تغییر یافته، نوعی از فنّاوری است که با کمک کنترل دما، به ­منظور نگهداری و حفظ کیفیت مواد غذایی فاسد­شدنی پایه ­گذاری شده است. تنوع زیاد مواد غذایی و عدم تطابق بین نیازهای آن­ها با ویژگی­ های فیلم مورد استفاده در بسته ­بندی این محصولات، اغلب منجر به عدم دستیابی به اهداف این روش بسته ­بندی می ­شود. بنابراین نکته کلیدی برای بهره ­مندی از فواید ارزشمند این روش، پس از شناخت دقیق نیازهای ماده غذایی مورد نظر، انتخاب یک فیلم بسته­بندی مناسب است. پلی­اتیلن سبک، پلی­اتیلن سبک خطی، پلی­اتیلن سنگین، پلی­پروپیلن، پلی­وینیل کلراید، پلی­استر، پلی­اتیلن ترفتالات و پلی­آمید (نایلون)، برخی از متداول­ترین فیلم ­های پلاستیکی مورد استفاده در بسته­ بندی به روش اتمسفر تغییر یافته هستند. ویژگی­های فیلم بسته ­بندی که می­ تواند بر تغییر اتمسفر درون بسته اثرگذار باشد و باید به دقّت انتخاب شود شامل: نفوذپذیری فیلم بسته ­بندی نسبت به اکسیژن، دی­اکسید­کربن و بخار آب، ضخامت فیلم، مساحت سطح و فضای خالی داخل بسته است. برخی از این ویژگی­ ها با ترکیب کردن این فیلم­ ها با هم و یا با مواد دیگری نظیر کاغذ و آلومینیوم طی فرآیندهای کواکستروژن، پوشش­دار کردن، لامینه کردن و متالایز کردن قابل تغییر و اصلاح می­ باشد. همچنین فنّاوری­های جدید نیز مانند متالوسن، منفذدار کردن و به ­کارگیری نانوکامپوزیت­ ها در روش بسته ­بندی با اتمسفر تغییریافته، امکان تولیدفیلم­ هایی با ویژگی­ های مورد نیاز برای دامنه وسیعی از مواد غذایی را ایجاد کرده است. بنابراین توسعۀ فرصت ­های جدید برای بهره­ مندی بیشتر از مزایای این روش و در نتیجه گسترش بیش از پیش آن، اهمیت شناخت هرچه بیشتر این فیلم­ها و فنّاوری ها را برای انتخاب و به­ کارگیری صحیح ضروری ساخته است. در این مطالعه، ضمن معرفی انواع فیلم ­های پلاستیکی، بر مطالعات انجام شده در زمینه کاربرد این پوشش ­ها در بسته ­بندی به روش اتمسفر تغییر یافته مروری صورت گرفته است.