معناشناسی باب اشتغال با تکیه بر قرآن کریم

Abstract

یکی از مباحث پیچیده و در عین حال کامل در نحو زبان عربی بحث اشتغال است. اشتغال را می‌توان از مباحثی دانست که با قواعد ویژه‌اش، ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده است. از آنجاکه قرآن کریم نمونه عالی فصاحت و بلاغت است و در بهره‌مندی و استفاده از ذخایر و امکانات زبانی به گونه‌ای بی‌نظیر عمل کرده است، بنابراین مقاله حاضر تلاش می‌کند تا با نظر به برخی آیات شریفه قرآن کریم اسلوب اشتغال را معنا ‌یابی کند. این مقاله، در نظر دارد ضمن معرفی باب اشتغال، نمونه‌هایی از موارد جواز و ترجیح نصب و رفع مشغول‌عنه را در قرآن کریم بررسی کرده و از این رهگذر تفاوت‌های معنایی آن‌ها را بیان کند. نتیجه، نشان می‌دهد که آنچه نحویان عربی به عنوان موارد تساوی و نیز ارجحیت نصب و رفع مشغول‌عنه ذکر کرده‌اند، بدون توجه به معناشناسی بوده است.