احکام فقهی در آئینة مثنوی مولوی

Abstract

چکیده برمبنای تقسیم‌بندی محقّق حلی در <em>شرایع‌الاسلام</em>، که مباحث فقهی را به چهار بخش عبادات، معاملات، ایقاعات و احکام تقسیم نموده، در این مقاله تنها به احکام پرداخته شده و پس از طرح و توضیح مباحث فقهی، دیدگاه مولوی در زمینة صید و ذباحه، غصب، ارث، قضاوت، حدود و تعزیرات، خطای حاکم، قصاص و دیات بررسی شده است. غالب دیدگاه‌های فقهی مولوی منطبق بر نظر مشهور فقهاء است؛ در برخی موارد رأی او با آراء فقهی فقیهان سنّی و گاهی نیز با فقیهان شیعی مطابقت دارد و گاهی نیز به نظر می‌رسد دیدگاه فقهی منحصر به فردی دارد که با هیچ مذهبی قابل انطباق نیست، اما در بررسی به‌عمل‌آمده به این نتیجه رسیدیم که با اصول تفسیر قوانین و توجیه علمی و منطقی می‌توان به یک نقطة اشتراک در آراء او و دیگر فتاوا رسید. لیکن نمی‌توان انکار نمود که در موارد نادری نیز، دیدگاه مولوی با رأی مشهور فقها هیچ نسبتی ندارد، و البته طبیعت اجتهاد و استنباط نیز همین را اقتضاء می‌کند.