نسبت فلسفة کانت با فلسفة لایب‌نیتس

Abstract

کانت در فلسفة خود رویکردی انتقادی به تعالیم و نظریه‌های لایب‌نیتس اتخاذ کرده است. تلقی کانت از هماهنگی پیشین‌بنیاد، شهود، و احکام تألیفی و تحلیلی، متفاوت از تعریف و تلقی لایب‌نیتس است. فلسفة نقدی معنای جدیدی به این مفاهیم می‌دهد و بر بی‌سابقه بودن تقسیم احکام به تألیفی و تحلیلی تأکید می‌ورزد. کانت در نقد عقل محض علاوه بر پاسخ‌گویی به شکاکیت هیوم، با جزم‌گرایی فلسفة لایب‌نیتس نیز به مقابله برمی‌خیزد. از این‌رو می‌توان فلسفة نقدی را، صرف نظر از داوری دربارة قوّت و انسجام آن، فلسفه‌ای اصیل و بدیع به شمار آورد که فلسفة غربی را به مسیر تازه‌ای سوق می‌دهد.