موضوعِ محاورۀ سوفسطائی: سوفسطائی یا فیلسوف؟ بررسی دیدگاه هایدگر در درسگفتار سوفسطائیِ افلاطون

Abstract

مشهور است که <em>افلاطون</em> در آغاز محاورۀ <em>سوفسطایی</em> و محاورۀ<em> سیاستمدار</em> وعده می‌دهد که می‌خواهد سه محاوره به نام‌های <em>سوفسطایی</em>، <em>سیاستمدار</em> و <em>فیلسوف </em>بنویسد. دو محاورۀ اول نوشته می‌شود و اکنون در دسترس است؛ اما در خصوص محاورۀ سوم همانند دو محاورۀ دیگر چیزی در اختیار نداریم؛ یعنی افلاطون محاورۀ<em> فیلسوف</em> را نمی‌نویسد، یا همچنانکه دو محاورۀ قبلی را نوشته بود نمی‌نویسد. دربارۀ این محاورۀ سوم نظرهای مختلف وجود دارد. در مقالۀ حاضر به بیان و ارزیابی نظر <em>هایدگر</em> در این خصوص خواهیم پرداخت.<em>هایدگر</em> این عقیدۀ رایج را در میان مفسران نمی‌پذیرد که <em>افلاطون</em> طرح نوشتن محاورات سه‌گانه را داشته است و بر این اساس سعی می‌کند توصیف فیلسوف را در میان آثار افلاطون بازنماید. او معتقد است افلاطون محاورۀ <em>فیلسوف</em> را نوشته است؛ اما نه همانند محاورات دیگر؛ بلکه بنحو سقراطی. مقالۀ حاضر در صدد است نشان دهد که اولاً، افلاطون به وعدۀ صریح خویش در خصوص تألیف فیلسوف عمل نمی‌کند؛ دوم اینکه دلیل این خُلف وعده وی این است که افلاطون معتقد است مطالب اصلی فلسفه قابل نوشتن نیستند و نوشتن آن‌ها هیچ نفعی برای آدمیان ندارد. سوم اینکه توصیف او از فیلسوف را به خوبی می‌توان در آثارش یافت.