مقایسه توانایی خودتعیین‌گری و مولفه‌های آن در افراد با آسیب شنوایی، آسیب بینایی و بدون آسیب

Abstract

هدف این پژوهش مقایسه توانایی خودتعیین‌گری و مولفه‌های آن در افراد با آسیب شنوایی، بینایی و بدون آسیب بود. نمونه پژوهش116 نفر(32 نفر با آسیب بینایی، 21 نفر با آسیب شنوایی و 63 نفر بدون آسیب) ازافراد با آسیب شنوایی، بینایی و بدون آسیب شهر شیراز بودند. افراد با آسیب شنوایی و بینایی با روش نمونه‌گیری در دسترس و افراد بدون آسیب با روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب شدند. از پرسش‌نامه توانایی خودتعیین‌گری گومز - ولا، وردوگو، جیل، گوربلا و همایر برای سنجش توانایی خودتعیین‌گری استفاده شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک‌راهه و آزمون تعقیبی شفه تحلیل شد. نتایج نشان داد که توانایی خودتعیین‌گری افراد بدون آسیب به‌طور معنی‌داری بیشتر از توانایی خودتعیین‌گری افراد با آسیب شنوایی و بینایی است. شایان‌ذکر است که بین توانایی خودتعیین‌گری افراد با آسیب شنوایی و بینایی تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. نتایج تحلیل واریانس (مانوا) نشان داد که توانایی خودتعیین‌گری افراد بدون آسیب در خرده‌مقیاس‌های استقلال رفتاری و توانمندسازی روان‌شناختی نسبت به افراد با آسیب شنوایی و بینایی به‌طور معنی‌داری بالاتر بود. همچنین در هیچ‌یک از خرده‌مقیاس‌های توانایی خودتعیین‌گری بین افراد با آسیب شنوایی و بینایی تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. با توجه به یافته‌های این پژوهش می‌توان بیان کرد که آموزش توانایی خودتعیین‌گری برای افراد با آسیب شنوایی و بینایی ضروری است.